In deze serie artikelen over de toekomst van de paardensport vragen we verschillende ondernemers, ruiters en andere prominenten uit de paardenwereld naar hun visie.
Is de toekomst van de paardensport ‘op’ of ‘naast’ het paard? Deze keer reizen we af naar Hippisch Centrum Nootdorp en spreken we eigenaar Tim Moesman.
Hoe zie jij de toekomst van het manegebedrijf?
“Positief. Er is veel vraag naar rijden op een manege en pensionstalling in onze regio. Paardensport is een populaire sport. Dat maakt dat we goed draaien en de keuzes kunnen maken die nodig zijn.”
“En ja ik weet het, je gaat nu vragen over hoe ik de discussie inzake paardenwelzijn zie, maar laat ik je eerst vertellen hoe ik hier gekomen ben. Er is in de afgelopen 19 jaar steeds een stukje grond te koop gekomen en daar hebben we in geïnvesteerd, zodat we anno 2023 voldoende grond hebben in de randstad om paarden te kunnen houden volgens de huidige welzijnsnormen.”
“Want ook toen al -negentien jaar geleden- was het voor paarden veel beter om dagelijks lekker naar buiten te gaan, samen met andere paarden. Paardenwelzijn stond toen misschien niet hoog op de agenda van de politieke partijen en de publieke opinie bemoeide zich er niet zo mee, in mijn visie is het altijd een rode draad geweest bij het runnen van de manege en pensionstal.”
“Dus ja paardenwelzijn is enorm belangrijk en ja daar zijn wij als manege iedere dag mee bezig. Maar het is niet zo, dat dat iets is van de laatste tijd. Tenminste wat mij betreft niet.”
Er is dus veel veranderd?
“Een verschil met toen is wel, dat je vandaag de dag veel meer naar buiten moet brengen wat je doet aan paardenwelzijn. Toen ik begon, waren we er mee bezig, maar brachten we dat niet zo naar buiten. Nu met alle social media, is het heel belangrijk dat je laat zien dat je heel bewust bezig bent met het welzijn van de paarden. Je moet het uitleggen.”
“Vroeger deed je dat alleen aan je klanten, nu middels social media ook aan iedereen die paarden leuk vindt en zelfs daarbuiten. Dat betekent ook dat als je niet mee kan of wilt gaan met het continue proces van verbetering van je bedrijf en daarmee van het paardenwelzijn, je geen toekomst hebt.”
“Je kan als ondernemer geen ‘verstoppertje’ meer spelen. Je zult zien dat de komende jaren er dus ook ondernemers af gaan vallen.”
We hebben het over dierenwelzijn. Wat is dat voor jou?
“Goede vraag, dat is namelijk het eerste wat je jezelf af moet vragen. Onlangs zag ik een goede definitie voorbij komen. Die ging als volgt: ‘Welzijn is het ‘gevoel van welbevinden, zowel lichamelijk, als geestelijk en sociaal’. Wat ik mooi aan deze definitie vind, is dat het niet altijd alleen maar voor de wind hoeft te gaan, zolang je maar zorgt voor schuilgelegenheid als het regent. Letterlijk en figuurlijk.”
“Welzijn is voor mij niet altijd alleen maar dingen doen die je leuk vindt. Je moet soms ook werken om de kost te verdienen. Dat moet ik en dat moeten mijn paarden ook. Maar ook tijdens het werk moet je het gevoel van ‘welbevinden op fysiek, geestelijk en sociaal’ vlak hebben. Dat geldt ook voor ons mensen, maar ook voor de paarden die in de manege worden ingezet.”
Je noemde de weidegang en social contact voor je paarden als een grote verbetering van het welzijn. Heb je nog meer voorbeelden?
“Zoals gezegd sta je als manegebedrijf steeds meer in de schijnwerpers als het over dierenwelzijn gaat. Dankzij de wetenschap weten we veel beter dan vroeger, wat belangrijk is voor het welzijn van een paard of pony.”
“Ik ben lid van de branche-organisatie (FNRS) en volg alle ontwikkelingen op de voet. Concreet ben ik nu bezig om te kijken of ik een track kan creëren, waardoor de manegepaarden en -pony’s 365 dagen per jaar langere tijd naar buiten kunnen.”
“Ik ben dus bij verschillende bedrijven en stallen, die een track en/of een paddock paradise hebben, gaan kijken. Maar weet je wat mij opvalt? Dat er geen midden is. Het is links of rechts. Of je zet je paard 24/7 buiten zonder deken. Of je zet hem met 2 dekens 24/7 op stal en hij komt bijna niet buiten.”
“Terwijl ik denk dat veel beter is om meer een middenweg te zoeken. De manegepaarden krijgen een deken op, ze lopen gemiddeld 2 uur per dag in de lessen en dan moeten ze niet te dik in het haar zitten. Ze mogen dus lekker met elkaar buiten lopen, maar ik wil ze op een bepaald moment -voordat de lessen beginnen- op stal hebben. Daar kunnen ze gepoetst en gezadeld worden enz. Dus ik ga voor de midden-oplossing en denk dat mijn paarden daar het beste mee af zijn.”
En verder?
“Het creëren van een track is een echte investering. Maar er zijn ook andere dingen die je kan doen om het welzijn te verbeteren voor je manegepaarden.”
“Als de paarden naar binnen komen (uit de wei of paddocks) draven ze hier voorlangs over de straat. Dat is een moment dat ik geen dag mis.”
“Ik zie dan hoe ze lopen. Zijn ze zuiver, lopen ze er makkelijk overheen of gaat het moeizamer? Als dat niet helemaal niet lekker gaat, gaat zo’n paard de les niet in, maar gaan we met de dierenarts kijken wat er aan de hand is. Voorkomen is echt beter dan genezen.”
“Ook laat ik ieder half jaar de zadelmaker komen om te checken of de zadels nog goed liggen of eventueel aangepast moeten worden. Ieder jaar komt de tandarts om de gebitten te controleren.
“En ik neem geen beginners meer aan. De vraag is groot, heel veel mensen die niet kunnen rijden willen beginnen. Maar als iets slecht is voor de rug van je paarden of pony’s zijn het ruiters die niet mee zitten.”
“Er is een hetze over ruitergewicht aan de gang. En natuurlijk moet iemand met extreem overgewicht niet op een paard gaan zitten. Maar er zijn maneges die hun ruiters iedere maand op de weegschaal zetten. Daar begin ik niet aan. Ik leg liever de focus op het feit of een ruiter soepel en in balans meebeweegt op de rug van het paard en niet zit te stuiteren of uit balans is.”
“Beginnende ruiters, zwaar en licht, zijn echte slopers voor de rug van je paard. Daar slijten je paarden het hardste van. Daarom neem ik geen beginners meer aan. Hier even verderop zit Manege Pirouette, die heeft paardenrobots. Ik weet dat Equestrum ook van plan is om op termijn op de campus robots aan te schaffen. Een heel goed idee. Daar kunnen alle mensen die willen leren rijden, leren meebewegen met het paard. Als die basis gelegd is, mogen ze op een echte paardenrug zitten eerder niet.”
Is voor jou de toekomst van de paardensport ‘op het paard’ of ‘naast het paard’
“Ik denk allebei. Er zijn nieuwe activiteiten met paarden in opkomst, die ook naast het paard plaats vinden. Denk aan grondwerk, werken aan de hand, maar ook coaching. En er is ook veel animo voor andere manieren van rijden. Bitloos, working equitation, trec en ga zo maar door. Ik vind het mooi dat we zo in ontwikkeling zijn. Mede daardoor is de vraag naar het werk van de manege en de pensionstalling zo enorm groot.”
“De recreatiesport met de veelheid aan toepassingen en disciplines zal mijns inziens alleen maar groeien. Vervolgens krijgt de wedstrijdsport het moeilijker. Dat zie je nu al terug in het steeds teruglopende aantal startpassen bij de KNHS.”
“Iedereen van boven de 40 -ik kan er zelf ook over mee praten- weet nog dat toen hij jong was de ponyclubs en alle wedstrijden ongekend waren. De sfeer de deelnemersaantallen, de saamhorigheid. Die concoursen waren echt geweldig. Alles voor de paardenpassie.”
“De hele wereld verandert op dit moment heel hard. Maar die passie die blijft. De liefde voor de paarden blijft. De populariteit van paarden blijft. Maar gewoon op een andere manier. Als manege ziet de toekomst er rooskleurig uit. Als je een sportstal hebt en je echt blijft vasthouden aan de traditionele disciplines en manier van trainen, rijden en lesgeven, dan wordt het op de lange termijn lastiger.”
Wat zou je aan andere ondernemers in de hippische branche mee willen geven?
“Laten we veel meer open en eerlijk naar elkaar toe zijn en blijven. Probeer elkaar te helpen. De markt is enorm, dus we zitten elkaar niet in de weg. Openheid is de toekomst. En zorg dat je visie hebt. Denk na waar je naar toe wilt. Zonder visie, heb je geen toekomst. Dat geldt voor alles en iedereen.”
“En naar de totale paardenwereld toe zou ik willen vragen om meer respect. Openheid en eerlijkheid is goed, maar je hoeft niet altijd te zeggen wat je ergens van vindt. Social media is ons grootste gevaar als we elkaar blijven ‘afmaken’ terwijl heel de wereld ‘meegeniet’.”
“Aan de andere kant kunnen we social media ook inzetten om te laten zien hoe mooi het is om passie te hebben voor een paard of pony. De een doet dat bitloos, de ander rijdt het liefst lekker buiten, weer een ander rijdt dressuur al dan niet op een manegepaard, terwijl er ook mensen zijn die liever grondwerk doen of werken aan de hand. Respecteer elkaar. Alles is goed, zolang het vanuit passie voor en met vriendelijkheid naar het paard gebeurd.”
Over Hippisch Centrum Nootdorp
- Satellietbedrijf Lentiz MBO Maasland
- Aantal manegepaarden: 45
- Aantal pensionpaarden: 55
- Bestaat sinds: 1954, sinds 2004 in eigendom van Tim Moesman
- Huisvesting: Manegepaarden worden gehuisvest in boxen, alle manegepaarden komen dagelijks 4 uur in de paddock en in de zomer gaan ze de hele dag in de wei.
Over Tim Moesman
- Geboortejaar: 1980
- Getrouwd/kinderen: ja, 2 kinderen, 11 en 7 jaar
- Rijdt zelf paard: Ja, normaal gesproken 2 paarden per dag en wel de eigen fokproducten: Kadence (Negro x Sir Donnerhall x Kaiserstern xx x Duc de Normandie) en zijn volle broer Nirvana.
- Grootste valkuil: “Paarden verkopen is mijn zwakte. Ik verkoop niets, nog geen dode mug”
- Paard dat Tim nooit zal vergeten: “Mickey een welsh-arabier pony, waar ik Z2 dressuur en M samengesteld heeft gereden, maar bovenaal heel veel plezier heb gehad. Mickey werd verkocht naar België, maar kwam na wat omzwervingen weer terug bij ons op stal. Hij is inmiddels overleden, maar heeft hier nog enkele jaren van zijn oude dag mogen genieten.”
- Extravert of introvert: extravert
- Doen of denken: tussenin en als je echt moet kiezen … denken
- Rijden of lesgeven: rijden
- Albert Heijn of Lidl: Albert Heijn
- Landrover of Porsche: landrover
- Iphone of Samsung: Samsung
- Tinker of Volbloed: Volbloed
Hobby
Het runnen van een druk manegebedrijf is een ‘way of live’, dus heel veel tijd voor hobby’s gunt Tim zich niet. Maar hij heeft er wel een en die sluit naadloos aan op zijn bedrijf: Paarden fokken.
De elite en preferente merrie Evidence of Famous (Sir Donnerhall x Donnerwind x Kaiserstern xx) is de tweede generatie uit eigen fokkerij. Uit deze merrie fokte Tim 5 x een Negro, 1 x een Kjento, 1 x een Totilas en 1 x Don Olymbrio.
“De inmiddels overleden Cees van Etten, heeft me op weg geholpen en met zijn adviezen is het gelukt om succesvol te fokken. Evidence was de eerste elitemerrie uit eigen fokkerij, inmiddels heb ik uit haar ook al weer drie elitemerries gefokt. Verder zijn er nog enkele jonge paarden, waaronder een tweejarige Totilas, waar ik verwachtingen van heb.”